สมเด็จพระนารายณ์ทรงใช้ลพบุรีเป็นราชธานีแห่งที่ 2 ทรงใช้เป็นฐานที่มั่นป้องกันการคุกคามจู่โจมบุกเข้าถึงพระองค์ได้โดยง่ายของฝ่ายกบฏในอยุธยา และการบูรณะปฏิสังขรณ์ลพบุรีช่วยคลี่คลายทุกข์ในพระทัย อันเนื่องมาแต่การได้ราชสมบัติของพระองค์มากที่สุด ทรงโปรดประทับที่ลพบุรีปีละ 8 เดือน แม้วาระสุดท้ายแห่งพระชนม์ชีพ ทรงสวรรคตที่ลพบุรี